RECENZJE

Krynica Zdrój, 2020

Misterna, eteryczna, delikatna, piękna i zachwycająca – Ikona Barbary Ruchały! Zadziwia oryginalnością pod względem stylistycznym i ikonograficznym. Pełna wibracyjnych barw, rozświetlona złocistym woalem tajemnicy, a zarazem kontemplacyjna, majestatyczna, cudowna! Porywa do nieziemskiego dialogu za przewodnictwem Artystki. Darem szczególnym jest sztuka ikonopisania. Przyjmuje ją ten, kto ma w sercu Boga, kto pragnie odnajdywać Jego drogę, kto idzie za nią wytrwale przez życie.

Barbara pokochała Ikonę! Dzieli się nią szczerze z nami. Kunsztownym, misternym dotykiem dłoni w zadumie nad fenomenem naszej wiary, udoskonala nie tylko to, co jest wizualne. Jest coś więcej w tym przekazie, to jest „mowa jej duszy”. Pozostaję pod głębokim wrażeniem, wpatrując się w wizerunki Świętych, przedstawienia biblijne tak odmienne od innych, tak bardzo przeniknione prawą, radością, dobrem i szczególnym talentem artystycznym nowosądeckiej ikonopisarki. Gratuluję z ogromną wdzięcznością za dar spotkania z Ikoną Pani Barbary.

Anna Maria Filipowska
Historyk sztuki

Sanok, 2022

[…] Barbara Ruchała zapracowała sobie na miano malarki ikon dzięki własnym poszukiwaniom, zgłębianiu wiedzy na temat ikon, jej genezy i ikonografii. 
Samodzielnie poznaje głębsze tajniki technologii powstawania ikony, które umożliwiają Jej na coraz to nowsze wyzwania.
Jest osobą pracowitą, niezwykle przy tym kreatywną, otwartą na nowe wyzwania i ciągłe doświadczenia w zakresie ikonografii.
Ikony artystki w większości są kopiami ikon z XV-XIX w., znajdującymi się na ekspozycjach w muzeach na terenie południowo-wschodniej części Polski: w Sanoku, Łańcucie, Przemyślu i innych.
Inne wzorowane są na klasycznych ikonach bizantyjskich, malowanych w duchu hellenistycznym mających miejsce w  muzeach, klasztorach czy monastyrach w Rzymie, na Bałkanach, w Egipcie czy w Grecji.
Wzorując się na ikonie karpackiej autorka maluje większość prac opartych na ikonografii Maryjnej, Chrystologicznej i Hagiograficznej. Tworzy najbardziej popularne i spotykane w każdej cerkwi na terenie Podkarpacia i Karpat (Ukraina, Słowacja, Rumunia itd.) warianty ikon z wizerunkiem Matki Boskiej w typie Hodegetrii – Przewodniczki, wskazującej drogę ku Zbawieniu; Eleusy – czułej, miłościwej; Matki Boskiej Pokrow – Opieki, Chrystusa Pantokratora – Pana i Wszechwładcy; Mandylion – z cudownie odbitym obliczem Jezusa; św. Mikołaja, św. Paraskewy, czy bytów anielskich – ŚŚ. Archanioła Michała i Gabriela. Stosuje przy tym zgodnie z kanonem  -  temperę jajeczną, utrzymując symbolikę stosowanych dawniej kolorów, żłobi w desce kowczeg, nakłada złoto płatkowe, maluje bliki i rozświetlenia dodając tak istotnego blasku całemu przedstawieniu. Słowem, przygotowuje się do wykonania ikony w całej okazałości kreowania jej tak, jak to robili dawniej ikonografowie – całym sercem, duszą i należytym oddaniem do świętego obrazu.

Ikony autorki robią wrażenie starannie wykonanych, niektóre z nich kreuje z osobistą intencją, nadając im współczesnej oprawy poprzez dekoracyjne ramy, zdobienia na nimbach i tle, świetliste promienie czy mocny, wyrafinowany kolor. Wszystkie jednak dodatki, opracowane według własnej myśli zachowują umiar, nie zakłócają wiarygodności i kanoniczności ikony. […]

Katarzyna Winnicka
Muzeum Historyczne w Sanoku
Dział Sztuki Cerkiewnej

Nowy Sącz, 2022

Twórczość Barbary Ruchały koncentruje się wokół wielu tematów i technik artystycznych; ma w swoim dorobku pejzaże, portrety, martwe natury oraz obrazy religijne. Jednak największą biegłość artystyczną powiązaną z wnikliwym podejściem do tworzonego dzieła oraz wyczuciem formy osiągnęła w malarstwie ikonowym. […]

Rozumie i czuje, że ikona jest czymś więcej niż tylko obrazem religijnym. Wszystko to znajduje odniesienie w jej twórczości. W ikonach artystki widać bowiem szczerość i żywą wiarę, dzięki której zatraca się w malowaniu. Jej ikony są zatem nie tylko dobre artystycznie, ale również w pewnym stopniu kontemplacyjne. Wynika to także z niezwykłej dbałości w podejściu do malowania twarzy postaci. Stara się bowiem by oblicza i spojrzenia świętych postaci wzruszały i przemawiały do widza. […]

Barbara Ruchała nadal poszukuje w tej dziedzinie kolejnych inspiracji i wyzwań. Takimi stały się dla niej tzw. ikony „karpackie”, czyli ikony powstałe w dawnej Rzeczpospolitej, w tym na terenie Karpat. […] Poszukuje ona w tych ikonach wyjątkowych oraz indywidulanych cech przedstawianych postaci: w gestach, rysach twarzy, mimice, ikonografii i podejściu do traktowania szat. Stara się więc na gruncie kanonicznej ikony stworzyć obraz właściwy jej malarstwu, posiadający jej własny styl i charakter. Wymaga to od niej znacznie większej pracy, zaangażowania oraz inwencji artystycznej, nie jest to bowiem zwykłe kopiowanie konkretnej ikony, ale nadanie jej indywidulanego i oryginalnego charakteru. Pomimo, że posługuje się dawnymi wzornikami ikonowymi, tworzy własną, oryginalną wizję przedstawieniową, która poprzez indywidulany styl malarski, widoczny kontur, nieznaczne uproszczenia oraz sposób kładzenia barw utrzymana jest w tradycji karpackich ikon łemkowskich. Szukanie własnego stylu malarskiego i kładzenie nacisku na oryginalność artystyczną wpisuje się w trendy widoczne we współczesnej sztuce ikony. […] Sama również od kilku lat prowadzi zajęcia z malowania ikon, a także liczne spotkania i prelekcje przybliżające tematykę malarstwa ikonowego. […]

Edyta Ross-Pazdyk
Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu 
Kierownik Działu Sztuki 

Sanok, 2022

[…] Można więc powiedzieć, że pani Barbara jest artystką ludową w nieoczywisty sposób – przejawia się to nie naiwnością czy prostotą warsztatową jej dzieł, a raczej fascynacją lokalną przyrodą, kulturą, historią i religią – i unaocznieniem tej fascynacji w postaci ikon i pejzaży jakie wychodzą spod jej pędzla.

Karolina Surówka,
Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku,
Etnolog